آیین نامه صدور مجوز و نحوه فعالیت شرکت های نمایندگی کشتیرانی
در اجرای وظایف مذکور در ماده واحده ی قانون راجع به اجازه تأسیس سازمان بنادر و کشتیرانی مصوب خرداد ماه 1339 و آیین نامه سازمان بنادر و کشتیرانی مصوب بهمن ماه 1348 این آیین نامه تهیه و تأیید شد . (بر اساس مصوبه مورخ 10/2/1387 مجلس شورای اسلامی سازمان بنادر و کشتیرانی به سازمان بنادر و دریانوردی تغییر نام یافت.)
مقدمه :
انجام فعالیت نمایندگی کشتیرانی مستلزم اخذ مجوز فعالیت از سازمان بنادر و دریانوردی است . سازمان با توجه به قوانین و مقررات حاکم ، مقتضیات اجتماعی ، اقتصادی و کفایت یا عدم کفایت تعداد شرکت های موجود و با رعایت مفاد این آیین نامه اقدام به صدور مجوز خواهد نمود .
فصل اول : تعاریف ، وظایف و مسوولیت ها
ماده اول – تعاریف ؛
1-سازمان : در این آیین نامه منظور سازمان بنادر و دریانوردی است .
2-شرکت نمایندگی کشتیرانی : شخص حقوقی ایرانی دارای مجوز فعالیت از سازمان است که از طرف مالک کشتی یا خطوط کشتیرانی یا اجاره کننده یا هر شخصی که مجاز به اداره و بهره برداری کلی یا جزئی از کشتی است که مکلف به انجام وظایف و مسوولیت های مندرج در ماده دوم و سوم می باشد و از این پس به اختصار شرکت نامیده می شود.
3-تضمین : وثیقه ای است که برای حسن اجرای تعهدات و الزامات به سازمان ارائه می شود و می تواند به صورت ضمانت نامه بانکی ، سفته ، وثیقه ملکی یا بیمه نامه معتبر باشد .
4-دستورالعمل دوره های آموزشی : منظور دستورالعمل دوره های آموزشی شرکت های کارگزاری ترابری دریایی مصوب هیأت عامل سازمان است .
ماده دوم – وظایف شرکت ها ؛
1- انجام امور مربوط به ورود ، خروج و پاس کشتی ها در بنادر و حوزه مربوطه از قبیل اعلام نمایندگی به بندر ، درخواست ورود و خروج ، لیست جابجایی پرسنل کشتی ها ، ارائه اطلاعات مورد نیاز بندر و پرداخت حقوق ، عوارض و هزینه های بندری متعلق به کشتی حسب مقررات مربوطه و تسویه حساب.
2- تدارک خدمات مورد نیاز کشتی و کارکنان آن در زمان حضور در بندر و محدوده های آن.
3- انجام ترتیبات لازم جهت تخلیه ، بارگیری ، بارشماری و تحویل و تحول کالا ،کانتینر و مسافرحسب مورد از طریق اشخاص دارای مجوز فعالیت از سازمان .
4- انجام ترتیبات لازم جهت تهیه و تکمیل اسناد محموله های وارده و یا صادره از/ به بنادر به منظور انجام تشریفات گمرکی از جمله تنظیم صورت جلسات کسر و اضافه تخلیه و صدور ترخیصیه و تقاضای اصلاح مانیفست .
5- اخذ کرایه حمل و سایر مطالبات مربوط به کشتی ، کانتینر یا محموله و مسافر به نمایندگی از طرف کشتیرانی مربوطه .
6- بازاریابی در امور حمل و نقل دریایی و صدور اسناد حمل از طرف مؤسسه کشتیرانی مربوطه .
7- انجام تشریفات ترانزیت کالا اعم از ترانزیت داخلی ، خارجی و فعالیت های کارگزاری در مورد محمولاتی که مقصد آن بندر ورودی نبوده و دارای مقصد داخلی و یا خارجی مشخص دیگری باشد .
8- رعایت موافقت نامه های منطقه ای و کنوانسیون های بین المللی مرتبط با موضوع این آیین نامه
.
9- اعلام کتبی نام و مشخصات خطوط کشتیرانی داخلی و خارجی طرف قرارداد به سازمان.
10- اعلام کتبی عضویت در انجمن های صنفی و یا اتحادیه های منطقه ای به سازمان.
11- اعزام کارکنان برای طی دوره های آموزشی مرتبط .
12- استفاده از نرم افزار و سخت افزارهای مناسب به منظور تسهیل در انجام وظایف مقرر .
13- شرکت های موضوع این آیین نامه مکلفند هنگام اخذ مجوز به سازمان گواهی نمایند که از کلیه مفاد این آیین نامه اطلاع حاصل نموده و متعهد به اجرای آنها می باشند .
14- رعایت کلیه قوانین ، مقررات ، آیین نامه ها و دستورالعمل های سازمان ، گمرک ، محیط زیست ، مناطق ویژه اقتصادی – بندری ، مناطق آزاد تجاری و سایر مراجع ذیربط در زمینه مورد فعالیت .
15- سایر فعالیت هایی که به موجب قوانین و مقررات مربوطه توسط شرکت نمایندگی کشتیرانی انجام می گردد .
ماده سوم – مسوولیت شرکت ها ؛
1- دوره مسوولیت شرکت از زمان شروع فعالیت موضوع این آیین نامه آغاز و تا خاتمه دوره فعالیت ادامه می یابد.
2- رعایت الزامات قوانین کار و تأمین اجتماعی درخصوص کارکنان تحت پوشش و نظارت برعملکرد آنان .
تبصره : در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی مقررات آن مناطق لازم الاجرا است .
3- از نظر اجرای مقررات این آیین نامه یک شخص حق تصدی تنها یکی از سمت های مدیر عامل و یا مدیر شعبه /نمایندگی را دارد.
4- مدیر عامل شرکت ها در مقابل سازمان مسوول خواهند بود .
5- شرکت مسوول اعمال و رفتار کارکنان خود در ارتباط با وظایف محوله می باشد .
فصل دوم : شرایط و صلاحیت
ماده چهارم – شرایط عمومی مدیرعامل
1- تابعیت ایران
2- حداقل سن 25 سال
3- انجام خدمت نظام وظیفه یا معافیت دائم در صورت ضرورت
4- عدم اشتغال به کار در دستگاه های دولتی ، مؤسسات عمومی غیر دولتی و نیز شرکت هایی که بیش از پنجاه درصد از سرمایه یا سهام آنها متعلق به مراجع مزبور باشد و نداشتن سمت مشابه در سایر
شرکت ها .
5- آشنایی به زبان انگلیسی.
ماده پنجم– شرایط حرفه ای مدیرعامل و مدیر شعبه /نمایندگی ؛
الف- شرایط مدیرعامل
مدیرعامل باید دارای مدرک تحصیلی لیسانس با چهار سال سابقه ، فوق دیپلم با شش سال و یا دیپلم با هشت سال سابقه کار مفید اجرایی در بخش عملیات کشتیرانی و یا نمایندگی کشتیرانی باشد .
تبصره: شرط مدرک تحصیلی برای مدیران عامل فعلی شرکت هایی که تا تصویب این آیین نامه مجوزهای مربوطه را از سازمان دریافت نموده اند، لحاظ نمی گردد.
ب- شرایط مدیر شعبه/ نمایندگی :
مدیر شعبه/ نمایندگی باید دارای حداقل مدرک تحصیلی دیپلم و 2 سال سابقه کار مفید اجرایی در
بخش عملیات کشتیرانی و یا نمایندگی کشتیرانی و آشنا به زبان انگلیسی
باشد .
ج : نحوه احراز شرایط: به منظور احراز سابقه کار مفید ارائه یکی از مدارک ذیل ضروری است :
1- تأییدیه یا حکم کارگزینی یا بازنشستگی صادر شده دستگاه های دولتی یا عمومی که مبین سوابق مرتبط اجرایی در آن دستگاه ها باشد .
2- روزنامه رسمی کشور مبنی بر عضویت متقاضی به عنوان مدیرعامل موضوع این آیین نامه .
3- تأییدیه سازمان تأمین اجتماعی یا مناطق آزاد و ویژه مبنی بر اینکه متقاضی در شرکت های موضوع این آیین نامه اشتغال داشته و حق بیمه پرداخت نموده است .
4- تأییدیه سابقه کار در خارج از کشور توسط سازمان های دولتی ، عمومی ، مراکز خصوصی معتبر در آن کشور با گواهی سفارت جمهوری اسلامی ایران.
ماده ششم – تطبیق شرایط و الزامات ؛
1-کلیه شرکت ها اعم از شرکت هایی که قبل از تصویب این آیین نامه مجوز فعالیت دریافت نموده اند یا شرکت هایی که بعداً مجوز دریافت خواهند نمود ، مکلفند به منظور جبران خسارات احتمالی ناشی از انجام وظایف و فعالیت های خود و کارکنان شان در اسکله ، اماکن و محوطه های بندری نسبت به سپردن تضمین به مبلغ پنجاه میلیون ریال اقدام نمایند .
2- مدت اعتبار مجوز صادر شده چهار سال تمام است و تمدید آن منوط به احراز شرایط مندرج در این آیین نامه خواهد بود .
تبصره 1 : شرکت هایی که فعال می باشندو به صورت سالیانه گزارش فعالیت خود را به امور شرکت ها ارائه می نمایند نیاز به تمدید مجدد مجوز فعالیت ندارند .
تبصره2 : در صورت عدم دریافت گزارش فعالیت سال دوم ، امور شرکت ها نسبت به صدور تذکر کتبی به شرکت اقدام می نماید .
تبصره3: در صورت عدم دریافت گزارش فعالیت در پایان سال سوم سازمان نسبت به لغو مجوز فعالیت اقدام
می نماید .
3- دارا بودن دفتر مرکزی مستقل با کاربری اداری برای انجام فعالیت .
4- دارا بودن دفتر شعبه/نمایندگی مستقل با کاربری اداری حداقل در یکی از بنادر مورد نظر برای انجام فعالیت .
تبصره : شرکت های نمایندگی کشتیرانی می توانند در سایر بنادری که دارای شعبه / نمایندگی نیستند از خدمات شرکت های دارای مجوز رسمی از سازمان یا شعب/نمایندگی شرکت های همکار ، استفاده نمایند .
5- شرکت هایی که وضعیت آنها با این آیین نامه مطابقت ندارد ، موظفند حداکثر ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این آیـین نامه وضعیت خود را با مفاد آن تطبیق دهند.در غیر این صورت مجاز به فعالیت نمی باشند.
6-به منظور ساماندهی فعالیت شرکت ها و ترغیب آنها به رعایت هر چه بهتر و بیشتر استانداردها و توجه به صلاحیت های تخصصی کارکنان و تجهیز امکانات ، سازمان نسبت به طبقه بندی شرکت های موصوف براساس دستورالعملی که با هماهنگی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران تهیه و به تصویب شورای عالی هماهنگی ترابری می رسد ، اقدام خواهد نمود . شرکت ها مکلفند اطلاعات مربوطه را در اختیار سازمان قرار دهند .
7-شرکت ها باید در سربرگ های مکاتباتی خود به فعالیت نمایندگی کشتیرانی نیز اشاره نمایند.
8-شرکت ها موظفند تغییر مدیرعامل ، مدیر شعبه / نمایندگی ، اعضاء هیأت مدیره ، اساسنامه و هر گونه تغییر در نشانی مـرکز اصلی ، شعب/نمایندگی و تلفن شرکت را قبل از انجام مراحل ثبت به اطلاع سازمان رسانده و تأییدیه های لازم را اخذ نمایند .
9- شرکت ها موظفند دارندگان امضای مجاز را رسماً به سازمان معرفی نمایند .
10-تغییر مدیرعامل ، اعضاء هیأت مدیره و مدیر شعبه/نمایندگی منوط به احراز شرایط مذکور در این آیین نامه و اعلام به سازمان و تأیید آنها بر اساس ماده هشتم آیین نامه خواهد بود .
11- شرکت ها موظفند در به کارگماری کارکنان خود نهایت دقت را در رعایت دستورالعمل های مربوطه خصوصاً از نظر شرایط عمومی و حرفه ای به کار برده و بر نحوه عملکرد آنها بطور مستمر نظارت مؤثر به عمل آورند .
12-مدیرعامل ، مدیر شعبه/نمایندگی و کارکنان عملیاتی شرکت موظفند بر اساس دستورالعمل سازمان کلیه دوره های آموزشی و توجیهی لازم را با موفقیت طی نمایند .
تبصره 1 : در صورتی که اشخاصی حضور در دوره های فوق الاشاره را ضروری ندانند می بایست تقاضای مکتوب خود را با ذکر دلایل و مستندات به اداره امور شرکت های سازمان و یا بنادر تابعه منعکس تا تصمیم لازم در این خصوص اتخاذ گردد.
تبصره2 : نحوه ارزشیابی گواهینامه مؤسسات آموزشی ، چگونگی برگزاری آزمون کتبی ، عناوین و محتوای دوره های آموزشی مورد نیاز به موجب دستورالعمل سازمان خواهد بود .
فصل سوم : نظارت ، نحوه صدور ، تعلیق و لغو مجوز فعالیت
ماده هفتم – نظارت ؛
1- سازمان به منظور اطمینان از اجرای کامل و موثر مقررات و دستورالعمل های مصوب و انجام مطلوب وظایف و رعایت مفاد این آیین نامه اقدام به نظارت مستمر و منظم از فعالیت شرکت ها می نماید و شرکت ها باید همکاری های لازم را در این زمینه مجری دارند .
2- شرکت ها مکلفند در پایان هر سال ضمن ارائه گزارش فعالیت سالانه خود به امور شرکت ها نسبت به تسویه حساب مالی و رفع مغایرت های احتمالی اقدام نمایند .
ماده هشتم –صدور مجوز فعالیت ؛
صدور مجوز فعالیت در زمینه نمایندگی کشتیرانی منوط به احراز صلاحیت های مذکور در این آیین نامه و ارائه اساسنامه و مدارک ثبت و آخرین روزنامه رسمی که مبین صلاحیت شرکت در زمینه فعالیت نمایندگی کشتیرانی باشد ، خواهد بود .
تبصره 1 : قبل از اعطاء مجوز فعالیت به منظور رعایت مقررات داخلی و مفاد آیین نامه بین المللی امنیت کشتی ها و تسهیلات بندری (ISPS-CODE ) مراتب از دفتر مرکزی حراست سازمان و اداره حراست بنادر تابعه در مورد تایید مدیرعامل ، اعضاء هیأت مدیره و مدیر شعبه/نمایندگی شرکت های موضوع این آیین نامه استعلام می شود.
تبصره 2 : در صورت عدم تأیید صلاحیت مدیران شرکت ، سازمان تکلیفی به منظور صدور مجوز فعالیت نمایندگی کشتیرانی نخواهد داشت . حراست سازمان یا اداره حراست بنادر تابعه مکلفند ظرف یک ماه نسبت به ارائه پاسخ اقدام نمایند . بدیهی است چنانچه حراست سازمان یا اداره حراست بنادر تابعه به علت مفتوح بودن پرونده مدیران شرکت های موضوع این آیین نامه در مراجع قضائی ، نظارتی و سایر مراجع قانونی ، قادر به ارائه پاسخ قطعی نباشند تا تعیین تکلیف نهایی پرونده ، از صدور مجوز فعالیت خودداری خواهد شد .
تبصره 3 : مرجع تشخیص کمی و کیفی صلاحیت و تجربه کارکنان ، تجهیزات عملیاتی ، وسایل ایمنی و سایر موارد مربوط به امکانات شرکت های موضوع این آیین نامه ، سازمان خواهد بود .
تبصره 4 : شرکت های موضوع این آیین نامه رأساً نسبت به بازاریابی و عقد قراردادهای مربوطه اقدام می نمایند و سازمان هیچ گونه تعهد و مسوولیتی در این زمینه ندارد .
ماده نهم –تعلیق و لغو مجوز فعالیت ؛
1-در صورتی که بنا به تشخیص سازمان هر زمان محرز گردد که شرایط و صلاحیت شرکت های موضوع این آیین نامه به طور کلی یا جزئی زایل شده است . سازمان می تواند ضمن صدور اخطار کتبی ، اقدام به تعیین مهلت مناسب نموده تا ظرف آن مدت شرکت مزبور اقدام به کسب شرایط یا صلاحیت لازم نماید .
تبصره 1 : در صورتی که شرکت نتواند ظرف مهلت تعیین شده اقدام به کسب شرایط یا صلاحیت لازم نماید ، موضوع به کمیسیون بند 4 این ماده ارجاع خواهد شد . بدیهی است تا تعیین تکلیف نهایی حسب مورد انجام هرگونه فعالیت جدید موضوع این آیین نامه منوط به نظر سازمان می باشد .
2- در صورتی که محرز شود مدیرعامل ، اعضای هیأت مدیره و مدیر شعبه / نمایندگی فاقد شرایط بر شمرده در این آیین نامه بوده یا شده اند ، موضوع برای اتخاذ تصمیم به کمیسیون بند 4 این ماده ارجاع خواهد شد و تا اتخاذ تصمیم در آن کمیسیون ، انجام هرگونه فعالیت جدید موضوع این آیین نامه حسب مورد منوط به نظر سازمان می باشد .
3- در صورت عدم رعایت قوانین و مقررات حاکم بر موضوع آیین نامه حاضر از طرف شرکت ها و یا عدم اقدام به موقع شرکت در رفع مغایرت های قانونی که در ممیزی های سازمان اعلام می شود ، شرکت از آن زمان حق هیچ گونه فعالیت جدیدی را در زمینه موضوع این آیین نامه ندارد . همچنین مکلف است حداکثر ظرف مدت 3 ماه ضمن رعایت مقررات حاکم تکالیف مقرر را انجام دهد . در صورت تداوم تخلف یا تکرار ، موضوع جهت اتخاذ تصمیم لازم به کمیسیون مذکور در بند 4 این ماده ارجاع خواهد شد .
4-به منظور رسیدگی و اتخاذ تصمیم در مورد چگونگی ادامه فعالیت شرکت مبنی بر تعلیق یا لغو مجوز فعالیت شرکت ، کمیسیونی مرکب از نمایندگان سازمان بنادر و دریانوردی ، شورای عالی هماهنگی ترابری کشور ، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران ، انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته وگمرک ایران تشکیل می شود . کمیسیون با حضور تمامی اعضاء تشکیل می شود و تصمیم آن با اکثریت آراء معتبر است .
تبصره 1 : تصمیم کمیسیون مانع تعقیب متخلف در مراجع قانونی صلاحیت دار نخواهد بود .
تبصره 2 : رسیدگی به تخلفات شرکت یا مدیران آن با حضور نماینده قانونی آنها صورت می پذیرد در این صورت تاریخ تشکیل جلسه به شرکت ابلاغ خواهد شد . عدم حضور نمایندۀ شرکت مانع رسیدگی و اتخاذ تصمیم کمیسیون نخواهد بود .
تبصره 3 : محل تشکیل جلسات کمیسیون و دبیرخانه آن در اداره امور شرکت های سازمان بنادر و دریانوردی خواهد بود .
تبصره 4 : در صورت تعلیق یا لغو مجوز فعالیت، شرکت ملزم به تسویۀ قراردادهای جاری خود ظرف مهلت تعیین شده طبق نظر کمیسیون خواهد بود .
تبصره 5 : در صورت وصول گزارش و مدارک مستند از ارگان های ذیصلاح مبنی بر وقوع تخلف توسط شرکت ، موضوع به کمیسیون بند 4 این ماده جهت بررسی ارجاع خواهد شد .
تبصره 6 : در صورت دریافت رأی قطعی کیفری مراجع قضایی نسبت به عملکرد مدیران و یا شرکت های موضوع این آیین نامه ، ضمن اعلام تعلیق فعالیت شرکت، مراتب به کمیسیون موضوع بند 4 این ماده ارجاع خواهد شد.
تبصره 7 : در مواردی که شرکت مزبور از شرکت های تعاونی باشد نماینده اتاق تعاون به جای نماینده اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در کمیسیون شرکت می نماید .
این آیین نامه طی 9 ماده و 20 تبصره در اجلاس شماره 91/850/19745مورخ 6/4/91 شورای عالی هماهنگی ترابری کشور ، تصویب شد .