نخ جوت چیست ؟

جوت چیست؟

                      گیاه کنف  ( نخ جوت )  

    کنف گیاهی یکساله است که دارای ریشه های عمیق و متراکم و سفید رنگ است. این گیاه در مناطق خاصی از جهان نظیر بنگلادش ، هندوستان ، چین ، پاکستان و تایلند از طریق  کاشت بذر تولید می شود  و از خانواده پنیرکان و از جنس ختمی می باشد و بعلت ظرافت و استحکام زیاد در صنایع نساجی  در تولید فرشهای ماشینی و موکت و گلیم و پارچه ها و  بارپیچهای مخصوص و  چتایی و طناب و نخ  جوت و کیف و  مبلمان و  اثاثیه منزل و  تورهای  ماهیگیری و صنعت بسته بندی  و حتی در صنعت کشاورزی  برای نگهداری مواد غذایی  استفاده می شود.همچنین نخ جوت (نخ کنفی) بدلیل داشتن رسانایی حرارتی کم می تواند در صنعت عایقکاری بخصوص عایقکاری صوتی مورد استفاده قرار  گیرد بدون آنکه هیچگونه حساسیت پوستی برای افراد ایجاد کند . دامنه جغرافیایی کشت کنف بسیار زیاد است و از 45 تا 48 درجه عرض جغرافیایی شمال در روسیه و منچوری تا 30 درجه عرض جغرافیایی جنوبی در جنوب آفریقا کشت می شود .طول و قطر آن بستگی به محیط کشت دارد بطوریکه طول آن از 1متر تا 4 متر و قطر آن از 8میلی متر تا 25 میلی متر تغییر می کند.رنگ ساقه آن بستگی به نوع کنف ، سبز یا قرمز و یا ارغوانی است 

    در پوست ساقه کنف، الیافی به صورت یک لایه نرم وجود داردو چوب میانی آن نیز استوانه نسبتا قطوری از الیاف چوبی کوتاه می باشد که در وسط آن مغز چوب پنبه مانندی وجود دارد . ساقه خشک آن در صنعت کاغذ سازی مورد استفاده قرار می گیردو حتی برگهای آن بعنوان سبزی مصرف خوراکی دارد. میوه کنف کپسول لوکولیسید تخم مرغی شکل ،نوک تیز ، کرک دار و اندازه آن تقریبا برابر نصف کاسبرگ است و هر کپسول دارای 5 برچه است که درداخل هر برچه حداقل یک دانه وجود داردو بذر آن دارای 20 درصد روغن خوراکی می باشد .

    جوت می تواند با دیگر الیاف طبیعی و مصنوعی مخلوط شده و حتی رنگهای سلولزی را به خود جذب کند . با وجود اینکه جوت توسط الیاف ارزان مصنوعی مشابه در بعضی از صنایع جایگزین شده است ولی خاصیت زیست محیطی آن که برای ذخیره مواد غذایی به مدت طولانی کاربرد دارد نمی تواند توسط هیچ یک از الیاف مصنوعی انجام شود

چتایی ، جوت یا کنف هندی، نوعی گیاه طویل، نرم و براق است که می تواند بصورت نخی مستحکم درآید و مورد استفاده قرار گیرد.این گیاه به صورت سالانه کاشت و برداشت می شود و در آب و هوای گرم (40-20˚C) و مرطوب (%80-70) و بارندگی هفتگی به میزانcm 8-5 رشد می یابد. بزرگ‌ ترین تولیدکنندگان چتایی هند و بنگلادش هستند.

گیاه جوت می تواند تا طول 3 متر رشد پیدا کند. این گیاه در درجه اول از مواد سلولزی (جز اصلی فیبر گیاهی) و لگینین ( جز اصلی الیاف چوب) تشکیل شده است و شامل بخش های مختلفی چون ساقه، پوست ساقه، برگ و میوه می باشد. از ساقه چوبی آن برای سوخت و حتی در صنعت کاغذ سازی استفاده می کنند. در پوست ساقه آن، لایه ای از الیاف نرمی وجود دارد که نخ جوت از آن بدست می آید. چوب میانی آن نیز استوانه نسبتا قطوری از الیاف چوبی کوتاه می باشد که در وسط آن مغز چوب پنبه مانندی وجود دارد و برگهای آن نیز در بعضی موارد به ویژه برای دام مصرف خوراکی دارد. میوه آن کپسول لوکولیسید تخم مرغی شکل ،نوک تیز ، کرک دار و اندازه آن تقریبا برابر نصف کاسبرگ است و هر کپسول دارای 5 برچه است که درداخل هر برچه حداقل یک دانه وجود دارد و بذر آن دارای 20 درصد روغن خوراکی می باشد.از بخش های پایینی این گیاه نیز، جهت تولید محصولات کنفی با کیفیت پایین تر و ارزان تر استفاده می شود. چتایی تجاری دارای رنگ زرد و قهوه ای متمایل به خاکستری است و شفافیت ابریشم را دارد. انواع مرغوب چتایی زیر دست نرم و صاف دارند. سطح قاعده آن زیر میکروسکوپ بصورت5 و یا 6 ضلعی می باشد از این لیف در ساخت گونی و طناب مورد استفاده قرار می گیردن6 الی 20 میکرون است.

محصولات جوت %100 قابل تجزیه بوده و در نتیجه به لحاظ زیست محیطی دوستدار طبیعت می باشند. به دلیل دارا بودن الیاف طبیعی و خاصیت درخشندگی آن، به نام الیاف طلایی نیز شهرت دارد. از آنجایی که جوت دارای مصرف جهانی، تولید بالا وموارد استفاده متنوع می باشد، بعد از کتان، دومین رتبه را در میان الیاف گیاهی به خود اختصاص داده است.

از فواید آن می توان به خواص عایق بودن و ضد الکتریسیته ساکن، آن هم به دلیل دارا بودن رسانای حرارتی کم اشاره کرد.همچنین قابلیت ترکیب شدن با دیگر الیاف، طبیعی یا مصنوعی را دارد.

مهمترین موارد استفاده جوت در تولید پرده، پوشش صندلی، فرش، قالیچه، عدل پنبه و صنعت تولید پارچه می باشد. اصطلاح صنعتی برای الیاف جوت، جوت خام است. بزرگ‌ترین تولیدکنندگان جوت، هند و بنگلادش هستند.در واقع هند بعنوان بزرگترین تولید کننده نخ جوت با بیش از 76 کارخانه بوده و سپس بنگلادش با بیش از 70 کارخانه رتبه دوم تولید نخ کنف را دارا می باشد. همچنین کشور بنگلادش به علت موقعیت جغرافیایی و آب و هوای مناسب بزرگترین پرورش دهنده جوت خام می باشد. از دیگر تولید کنندگان آن می توان به کشورهایی چون چین، میانمار، ازبکستان، نپال، ویتنام، زیمباوه، مصر و تایلند اشاره کرد. تولید کنف خام و تولید نخ جوت در ایران نیز سابقا رواج در شمال کشور رواج داشته که در سالهای اخیر به دلیل مقرون به صرفه نبودن متوقف شده است.